Nationale media, zoals Trouw en NOS, besteedden de afgelopen weken volop aandacht aan het succesvolle initiatief in gemeente Waadhoeke, een inspiratie voor landelijke invoering. Dit baanbrekende project loopt in samenwerking met MoveNL, dat zich met hun platform inzet voor toegankelijk sport- en cultuuraanbod. Is dit hét moment voor een compleet nieuwe aanpak in de sector? Als het aan gemeente Waadhoeke en MoveNL ligt, absoluut. MoveNL ontwikkelt de komende maanden vergelijkbare initiatieven met overheden, zorg- en cultuurorganisaties en partners.
De kracht van sport en cultuur
De Friese gemeente Waadhoeke is in samenwerking met Sport Fryslan, Seewyn Kunsteducatie en met het MoveNL platform bezig met een inspirerend experiment met het doel beweegarmoede aan te pakken. 2.000 jongeren van 12 tot 17 jaar kregen van de gemeente een pas met een tegoed van 200 euro, te besteden aan sport-, beweeg- of cultuuractiviteiten naar keuze. Het project is nog bezig, maar het huidige resultaat? 870 jongeren hebben tot nu toe hun voucher geactiveerd. 567 jongeren hebben hun tegoed al volledig gebruikt, waarvan 112 jongeren eerder nog niet actief waren. Hiermee hebben 40 verschillende aanbieders in totaal al bijna €100.000 ontvangen. Echter zijn de effecten nog groter dan deze cijfers.
“Creatief en sportief bezig zijn maakt jezelf vollediger als mens, daarom vinden we het belangrijk dat iedereen daar toegang tot kan hebben”, vertelt initiatiefnemer en wethouder van Waadhoeke René de Vries bij de NOS. “Jongeren ontwikkelen nieuwe vaardigheden, maken vrienden en bouwen zelfvertrouwen op. De kracht van sport als verbindende factor binnen de samenleving is onmiskenbaar.”
Het experiment in Waadhoeke laat zien dat het aanbieden van een sport- en cultuurbudget rechtstreeks aan inwoners, in plaats van direct aan aanbieders en overkoepelende organisaties, een effectief model is. Dit ‘Robin Hood’-principe zorgt ervoor dat de inwoner zelf bepaalt en iedereen dezelfde kansen krijgt om deel te nemen aan sport en cultuur, ongeacht financiële achtergrond. Het voorkomt ook dat minima zich in een apart hokje gedrukt voelen; zij kunnen net als ieder ander gebruikmaken van de regeling en samen met vrienden deelnemen aan activiteiten.
René de Vries liep al veel langer met het idee van dit experiment, maar dankzij het MoveNL platform kon hij verantwoord pionieren en wist zo ook zijn gemeenteraad te overtuigen om mee te doen. Dankzij het MoveNL platform wordt het namelijk mogelijk gemaakt dat men het tegoed kan beheren, inwoners laagdrempelig aanbod kunnen boeken, aanbieders en deelnemers gevalideerd kunnen worden, dat alle bestede gelden uitgekeerd worden naar de juiste aanbieders en dat de gemeente alleen betaalt voor de daadwerkelijke beweging.
Foto: Reyer Boxem
Tijd voor een landelijke aanpak
Ook staatssecretaris Vincent Karremans (Sport) is fan van het experiment in Waadhoeke, na de eerdere oproep in de Tweede Kamer van Michiel Nispen (SP), ondersteund door verschillende sportbonden, overheden, koepelorganisatie en (voormalige) topsporters. Al eerder bracht hij een bezoek aan de gemeente Waadhoeke om meer te horen over de werking van ‘Gratis Aktyf Waadhoeke’, zoals het project in de Friese gemeente genoemd wordt. Het is tijd om dit initiatief op grotere schaal uit te rollen. Karremans zegt de urgentie te zien en onderzoekt de mogelijkheden voor een landelijke Sport- en Cultuurpas.
Verwachte en al doorgevoerde bezuinigingen hebben een enorme invloed op de overheden en betrokken partijen. Een landelijke Sport- en Cultuurpas biedt een kans om financiering voor noodzakelijke investeringen in sport, beweging en cultuur niet alleen via overheidsgelden te realiseren, maar ook via commerciële partijen, maatschappelijke organisaties, sportbonden en verzekeraars. Zo kunnen verzekeraars de pas aanbieden aan hun leden en het platform inzetten als doorverwijsinstrument van zorg naar sport en bewegen. Dit bevordert preventie en draagt indirect bij aan extra inkomsten voor sportorganisaties, onder andere via bestedingen bij aanbieders.
Een duurzame en efficiënte oplossing
Het systeem dat in Waadhoeke wordt gebruikt, is ontwikkeld door Sportunity uit Apeldoorn onder de naam MoveNL. Dit digitale platform biedt een schaalbare en toegankelijke oplossing waarmee gemeenten eenvoudig een eigen Sport- en Cultuurpas kunnen implementeren, verbonden aan een landelijk ecosysteem. De kracht van MoveNL zit in de flexibiliteit en meetbaarheid: alleen daadwerkelijke beweging wordt vergoed, en via het platform kunnen gemeenten continu meten, valideren en waar nodig bijsturen. Inwoners kunnen hun tegoeden hier beheren en heel laagdrempelig een grote verscheidenheid aan sport-, beweeg- en cultuuractiviteiten vinden en boeken. Deze worden via verschillende campagnes voor de verschillende doelgroepen onder de aandacht gebracht. Dit maakt MoveNL een duurzame en efficiënte oplossing en het platform maakt het mogelijk om het initiatief ook landelijk uit te rollen. Sportunity roept dan ook de nationale overheid, lokale overheden, verzekeraars, sport- en cultuurkoepel organisaties, zorginstanties en sportbonden op om deze beweging te ondersteunen.
Productmanager MoveNL Nynne Allema ziet de landelijke kansen: “Het experiment in Waadhoeke is wat mij betreft de opmaat naar een landelijke Sport- en Cultuurpas. Ons land wordt steeds ongezonder en ongelukkiger, we moeten snel een grootschalige oplossing bieden die aansluit bij deze tijd. De kracht van een sport-, beweeg- en cultuurbudget zoals in Waadhoeke, is dat het geld wordt besteed aan waar het écht telt. Jongeren bepalen zélf hoe en waar ze hun tegoed inzetten. Een écht Robin Hood-principe!”
Niels Schut (directeur Sportunity) vult aan: “Bovendien is het effect meetbaar en stuurbaar, wat niet alleen belangrijk is voor ons als ontwikkelaar, maar ook voor de initiatiefnemers. Het zijn niet alleen overheden die de maatschappelijke uitdagingen signaleren. Ook verzekeraars, de zorgsector, het onderwijs en maatschappelijke organisaties trekken aan de bel. De behoefte is er, en de eerste gebruikers bewijzen dat het werkt.”
Meer lokale en regionale pilots om te komen tot een nationale realisatie
“Elke gemeente en provincie heeft hun eigen maatschappelijke uitdaging,” stelt Niels Schut. “Met onze white-label oplossing, zoals gebruikt in Waadhoeke, bieden we overheden een toegankelijk en schaalbaar systeem om direct aan de slag te gaan. We zorgen voor een makkelijke implementatie en ondersteunen overheden, sportaanbieders én eindgebruikers. Altijd met het doel sport, beweging en cultuur voor iedereen inzichtelijk en toegankelijk te maken, wat de specifieke uitdaging of doelgroep ook is. Wij willen nu niet met elkaar alleen praten over een mogelijke landelijke Sport- en Cultuurpas, maar willen hetgeen nu in Waadhoeke als voorbeeld gebruiken om ook in andere samenstellingen en regio’s vergelijkbare initiatieven te ontplooien. We roepen dan ook op om mee te bewegen naar het realiseren van een landelijke Sport- en Cultuurpas.”
Beweeg jij met ons mee of wil je meer weten? Mail naar Nynne Allema via nynne@sportunity.nu.